Ev sahiplerinin yeni oyunu pes dedirtti

Fahiş kira zamlarının önüne geçebilmek için kiracıları korumak amacıyla geçtiğimiz yaz önemli bir yasal düzenleme yapılmıştı. Bu yasa ile “11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında kiracıya yüzde 25’in üzerinde zam yapılamayacak” denildi. Ancak bu yasal düzenlemeyle kiracının hakları korunmaya çalışılırken ev sahipleri ve emlakçılar yeni oyunlar türetmeye başladı.

Ev sahipleri ve emlakçıların kirayı arttırmak için yeni oyunu ise kiracının ücreti yatırdığı iban numarasını değiştirmek. Bu yöntem ile ev sahibi kiracısının oturduğu mülkü yakınına devrediyor. Ardından da kiracının kirayı yatırdığı IBAN numarasını değiştirerek evden tahliye edilmesini istiyor.

Kiracıların bu durumda nasıl bir yol izlemesi gerektiğini ve yasal haklarını sizin için araştırdık.

'EV SAHİBİ KİRACIDAN KURTULMAK İÇİN FARKLI YOLLAR DENİYOR'

Kiracının yasal haklarından ve başvurması gereken yollardan bahseden Serbest avukatlık ve arabuluculuk faaliyetlerini sürdürmekte olan Alpagut Kürşad Üçer, "Ülkemizde 2022 Temmuz'dan 2023 Temmuz'a göre asgari ücrete uygulanan artış oranı ise yüzde 107'ye yükseldi. Ev sahiplerinin bir kısmı kira gelirleriyle geçinen insanlarımız bize gelip te hayat şartları karşısında bu kadar zorlandıkları için onlarda haklı olarak gelirlerinin düzenlenmesinde neden kendilerine bu sınırlamanın yapıldığını anlayamadıklarını öğrenmeye ve kiracılarını evden çıkartarak hiç olmazsa günün şartlarına göre sözleşmeler yapmaya çalışıyorlar ekonomik veriler her iki tarafında haklı olduğu bir ortam sunmakta bu da bir çok haksızlıklara sebebiyet vermekte. Kira sözleşmesinin kurulması için karşılıklı irade beyanları yeterli olup herhangi bir şekil şartına bağlı değildir. İleride doğabilecek uyuşmazlıklarda ispat açısından yazılı kira sözleşmeleri önem arz etmektedir.

Kiracı ve ev sahibi arasında genellikle kira sözleşmesi 1 yıl süreli yapılır. Fakat bunun bir sınırlaması yoktur. Yani iki taraf anlaşmalı olarak bir süre belirleyebilir.Sözleşme her yıl aynı tarihte yenilenir. Kira sözleşmesinin yazılı olması geçerlilik unsuru olmadığı gibi kira sözleşmesinin bitiminden sonra tarafların rızası varsa kira sözleşmesini bir yıl daha yenilenir. Uygulamada bunu görmekteyiz.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, "Kiralara yüzde 25 zam sınırı düzenlemesi üzerinde çalışılıyor, süre uzatılacak" dedi. Konut kiralarında yüzde 25 sınırı 1 Temmuz'a kadar devam edecek ne zamana kadar uzatılacağını biz de takip ediyoruz.Haziran ayı kira artış oranı Mayıs ayı enflasyon oranlarının açıklanmasının ardından yüzde 63,72 olarak belirlendi.Bu rakam iş yerleri için geçerli. Yaşanılan sıkıntı halkın hissettiği enlasyonun çok yüksek oranlarda olduğu söylendiği için , ev sahibini kiracıdan kurtulmak amaçlı başka yöntemler denemeye sürüklüyor."

"TEVDİ MAHALLİ TESPİTİ DAVASI AÇARAK İBAN TALEP ETMELİ"

Üçer, iban değiştirme oyunuyla karşılaşan kiracıların yasal olarak haklarının olduğunun altını çizdi. "Bilinçli olarak kiracıyı tahliye etmek için, tahliyenin şartlarından birisi olarak kiracının kira bedelini ödemediğini gerekçe göstererek kiracıyı tahliye etmek için kullandığı yeni bir yöntem bankaya ödeme yapılan ibanı kapatıyor.

Kiracının kirasını ödediğini ispat emesi gerekli. Bu noktada kiracı yeni bir IBAN talep ediyor ama ev sahibinin buradaki amacı kira bedelinin kendisine gelmemesi ve kiranın ödenmediğini gerekçe gösterip kiracıyı tahliye etmek.

Bu durumla karşılaşan kiracıların yapması gereken şey mahkemeden tevdi mahalli tespiti davası açarak mutlaka IBAN numarasının belirlenmesini talep etmeli, kiranın ödendiğinin belgesinin elde olması gerekmektedir" dedi.

"KİRACI, FAHİŞ ZAMLAR ARASINDA TERCİH YAPMAYA ZORLANIYOR"

"Ev sahipleri ya da emlakçılar sürekli olarak çok yüksek oranlarda kontrat yenilemeleri yapmak istiyor ve kiracılara , mahkeme ve taşınma masraflarını göstererek fahiş oranları kabul etmek zorunda bırakmaya çalışıyor.

Durumu değerlendiren kiracının davayı kaybedeceği ve yargılama masraflarını ve karşı taraf vekalet ücretini ödemek gibi taşınma da masrafları düşünülüp fahiş zamlar arasında tercih yapmaya zorlanıyor. Yasal oranlar belli . Ama hayat şartları da ortada.
Kira sözleşmeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 299. Maddesinde kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmelerdir.
Kiralanan hangi maksat ve amaç için kiralanmışsa, kiralananı o maksada elverişli olarak kiraya verenden teslim alma ; Kira sözleşmesi süresi içerisinde kiralayanın kullanımını engelleyen hususların ortadan kaldırılmasını talep etme ; Kiralananın kullanımıyla ilgili olmak üzere, kiralananda yapılan yan giderleri kiraya verenden talep etme hakkı. Ayıbın giderilmesini isteme hakkı."

"BAŞKA BİR ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİRİLEMEZ"

Kiracıya, kira bedeli ve diğer giderler (ısıtma, aydınlatma, su, aidat vb. ) dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemeyeceğini söyleyen Üçer," Aksinin kararlaştırılmamış olması durumunda, kiraya verenin zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülükleri yerine getirmesini talep etme hakkı. Örneğin; asansör tadilat bedeli, mantolama ücreti vb. yan giderleri kiraya verenden talep edebilir.

Kiraya verenden yazılı izin almak koşuluyla, kiralananı başkasına devretme veya alt kiraya verme hakkıdır.

Kiracıya, kira bedeli ve diğer giderler (ısıtma, aydınlatma, su, aidat vb. ) dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemez" şeklinde konuştu.

"KİRA BEDELİNİN TESPİTİ İÇİN MAHKEMEYE BAŞVURABİLİR"

Kira bedeli konusunda kiracı ve ev sahibi arasında uyuşmazlık çıkması durumunda kiracının, kira bedelinin tespiti için mahkemeye başvurabileceğini belirten Üçer," Hakim, tarafların bu konuda bir anlaşma yapıp yapmadığına bakmaksızın beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, TÜFE’deki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralanan yerin durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde bir kira bedel belirler. Uyuşmazlıkların çözümünde sulh hukuk mahkemelerinde çözüm aranır."