Bağışıklık sistemini güçlü ve aktif tutmak için D vitamini önemli
Covid-19 vakalarının tekrar yükselişe geçtiği bugünlerde virüse karşı atılması gereken adımlar gündemdeki yerini koruyor. Prof. Dr. Emin Ünüvar, güneşten gelen organik bir vitamin olan D vitaminin de bağışıklığımız için bir “sarı destek” olduğunu belirterek, yenidoğandan hamilelere, çocuklardan yaşlılara kadar herkesin D vitaminine ihtiyaç duyduğunu söyledi. Güneşten gelen organik bir vitamin olan D vitamini de bağışıklığımız için bir “sarı destek” aslında. D vitamini, bağışıklık sistemini desteklemekle birlikte kemik gelişimine, kalsiyum dengesine, birçok organın düzenli çalışmasına da katkıda bulunuyor. Prof. Ünüvar, vücutta D vitamini düzeyi ciddi derecede düşükse eksiklikten, orta derecede düşükse yetersizlikten bahsedileceğini anımsatarak “Yetersizliğin, eksikliğe göre çok daha sık görüldüğünün altını çizelim. D vitamini seviyeniz ölçülmüş ve 20 ng/mL’nin altında ise bunu ‘D vitamini eksikliği’ olarak nitelendiriyoruz” dedi.
BAĞIŞIKLIK ÖNEMLİ
D vitaminin sitokin fırtınası denen durumu engellediğini anlatan Ünavar, şöyle devam etti:
"Sitokinleri kısaca normalde bağışıklık sistemi hücrelerimiz tarafından salınan ve yine bağışıklık sistemi hücreleri arasındaki haberleşmeyi sağlayan maddeler olarak açıklamak mümkün. Özellikle ağır seyreden Covid-19 hastalarında aniden ve çok yüksek miktarlarda sitokin salımı gözleniyor ve bağışıklık sisteminin modülasyonu bozuluyor. Bu duruma ‘sitokin fırtınası’ diyoruz. Diğer hastalıklarda olduğu gibi Covid-19’a karşı da sağlıklı ve dengeli işleyen bir bağışıklık sistemine sahip olmak büyük önem taşıyor. Bununla ilgili yayımlanmış birkaç güncel çalışma da var. D vitamininin, Covid-19 enfeksiyonuna yanıt olarak ‘sitokin fırtınası’ riskini azaltıp bağışıklık sistemi yanıtını modüle etmeye yardımcı olabildiği düşünülüyor. D vitamini immunmodülatör ve anti-inflamatuar tarafta etki gösteriyor. Düzenleyici rolü öne çıkıyor. Tabii, bu konu hakkında daha fazla çalışma yapılması gerektiğini belirtmemiz gerekiyor."
D VİTAMİNİ VE KORONA
D vitamini eksikliğinin Covid-19 hastalık seyrinde etkili olduğunu vurgulayan Prof. Ünüvar, özetle şunları söyledi:
"Salgının oldukça arttığı İran’da hastalarla yapılmış bir çalışmanın sonucunu paylaşmak bu noktada önemli: 235 Covid-19 hastasının verileri incelendiğinde; D vitamini normalin yani 30 ng/mL’nin altında olan Covid-19 hastalarında, hastalığın daha şiddetli seyrettiği, ölüm oranlarının daha yüksek olduğu görülmüş. D vitamini eksikliği hastalıktan korunmada çok önemli olmakla birlikte, Covid-19 hastalarının hastalık seyrinde de etken. D vitamini seviyelerinin normal ve üstünde olması Covid-19’a yakalananların tedavi başarısında ön plana çıkıyor. Burada öncelikle ideal D vitamini seviyelerinden bahsetmenin faydalı olacağını düşünüyorum. “Endocrine Society” serum D vitamini düzeyinin 30 ng/mL ve üstü seviyelerini yeterli olarak kabul ediyoruz. 20-30 ng/mL arasını yetersizlik, 20 ng/mL ve altı seviyeleri ise eksiklik olarak nitelendiriyoruz. D vitamini seviyelerini 30 ng/mL ve üstüne çıkarmayı hedeflemeliyiz. COVID-19 ile ilgili yapılan çalışmalar da bunu destekliyor. Eylül ayında bilim dünyasının saygın dergilerinden Plos One’da yayımlanan Covid-19 testi yapılan 191 bin 779 kişiden alınan verilerin incelendiği bir çalışmada, kan D vitamini seviyeleri 20 ng/mL’nin altında olanların Covid-19 hastalığa yakalanma oranının 30 ng/mL üstünde yeterli seviyede D vitamini olanlara göre yüzde 54 daha yüksek olduğu görüldü. Yani, evet D vitamini seviyeleri ile hastalığa yakalanma riski arasında bir bağlantı var. Covid-19’un ağır seyrettiği ülkelerden biri olan İspanya’da yapılan bir çalışma bize gösteriyor ki tedavisine yüksek doz D vitamini eklenen Covid-19 hastalarında yoğun bakım ihtiyacı yüzde 2’ye kadar düşüyor. Bununla birlikte, tedavinin her hastanın durumuna ve D vitamini seviyelerine göre özel olarak şekillendirilmesi gerektiğini önemle vurgulamak gerekiyor."
TÜRKIYE’DE D VITAMINI YETERSIZ
Türkiye’de D vitamini eksikliğinin yüksek oranda görüldüğünü anımsatan Prof. Ünüvar “İdeal olan, D vitamini seviyelerinin kontrol edilip bu doğrultuda bir tedavi gerçekleştirilmesidir. Yetişkinler günde 2000-3000 IU kullanabilir. D vitamini yetersizliği toplumda sık görüldüğü için destek almamış bir kişiye düzey bakmadan da D vitamini desteği başlanabilir. Özellikle kış döneminde bu daha da önemli hale geliyor. Katkısız, güvenilir D vitamini desteklerini seçmeye dikkat edin. Ben D vitaminini “mucize sarı destek” olarak nitelendiriyorum. Ülkemizin konumu ve beslenme alışkanlıklarımız sonucu büyük bir kesimde D vitamini eksikliği görülüyor. Öncelikle, D vitamini için yeterince güneşlenmeye, doğru beslenmeye dikkat etmemiz lazım. Buna rağmen D vitamini yetersizliği varsa takviyelerden destek almak gerekiyor. Bu noktada doğru D vitamini desteğini seçmek de çok önemli. Katkı maddesi ve koruyucu kimyasal içermeyen D vitamini takviyeleri seçmek faydalı olacaktır” dedi.
